Ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του έτους ο οποίος πήρε την ονομασία του από τη λατινική λέξη December, η οποία προέρχεται από το αριθμητικό decem (δέκα), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ο Δεκέμβριος ήταν ο δέκατος κατά σειρά μήνας.
Στην αρχαία Αθήνα ο Δεκέμβριος ισοδυναμούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Μαιμακτηριώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Ποσειδεώνα, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον θεό Ποσειδώνα. Οι κυρίαρχες γιορτές ήταν τα Πομπαία και τα Βραυρώνια.
Ο μήνας που όλος ο κόσμος στολίζεται για να υποδεχθεί τα Χριστούγεννα με τα λαμπιόνα να ανάβουν, αρώματα και γεύσεις γιορτινές πλημυρίζουν το τραπέζι και μια γενικότερη αίσθηση ζεστασιάς και θαλπωρής υπάρχει στην ατμόσφαιρα.
Εκτός από τα Χριστούγεννα, που κυριαρχούν τον Δεκέμβριο, με τα θρησκευτικά και κοσμικά τους συμφραζόμενα, ξεχωριστή θέση έχουν από θρησκευτικής πλευράς και τα λεγόμενα Νικολοβάρβαρα, που περιλαμβάνουν τις εορτές της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου), Αγίου Σάββα (5 Δεκεμβρίου) και Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου).
Είναι ο πιο εορταστικός μήνας του έτους και φυσικά το κρασί και πάλι πρωταγωνιστεί.